Witam!
Czy w nazwie Muzeum Pałac w Wilanowie drugi człon również powinien się odmieniać? Byłam w Muzeum Pałac w Wilanowie czy w Muzeum Pałacu? Człon Pałac w Wilanowie pozostawałby prawdopodobnie nieodmienny, gdyby traktować go jako nazwę konkretnego muzeum, czy tak? A może poprawna pisownia zakładałaby użycie dywizu, przecież te człony można uznać za równorzędne… Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Pozdrawiam serdecznie,
Monika z Warszawy

Szanowna Poradnio,

czy wyrażenie „poukładać sobie coś w głowie” (chodzi o jakieś przeżycia, wydarzenia, o przemyślenie wszystkiego) jest poprawne? Czy nie jest to np. kalka z angielskiego?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

„W trosce o środowisko w naszym hotelu serwujemy wodę filtrowaną.” czy może „W trosce o środowisko, w naszym hotelu serwujemy wodę filtrowaną.”?

Szanowni Państwo, jak odmieniały się zaimki osobowe w liczbie podwójnej?

Pozdrawiam

Witam serdecznie!
W rozdziale zasad pisowni Odmiana nazwisk angielskich i francuskich jest następująca informacja: „Jeśli w którymś przypadku gramatycznym brzmienie głoski kończącej temat nazwiska jest w języku polskim inne niż w języku oryginalnym, wówczas zakończenie tego nazwiska piszemy zgodnie z pisownią polską, a -e nieme i apostrof – jeśli występują – pomijamy”. A poniżej podany jest przykład: Mauriac [Moriak], z Mauriakiem, o Mauriacu. W świetle powyższej reguły nie rozumiem pisowni miejscownika; dlaczego nie Mauriaku?
Powyższej reguły szukałem, zastanawiając się nad pisownią słowa Metallica w poszczególnych przypadkach. Prosiłbym więc również o potwierdzenie, że prawidłowa deklinacja wyglądałaby tak: -ca, -ki, -ce, -kę, -ką, -ce, -o!.
Dziękuję i pozdrawiam,
Jarek Hirny

Jak odmieniać w piśmie angielskie (z hebrajskiego) imię Isaiah, które nosił m.in. filozof Isaiah Berlin? Wymowa to [Ajzeja], w mowie odmieniamy: [Ajzeję Berlina] itd., tymczasem w piśmie najczęściej widzę: Isaiaha – nie wiem ani jak to poprawić, ani jak przeczytać.

Panie Profesorze,
jest Pan moją ostatnią deską ratunku, ponieważ w dostępnych mi źródłach nie znalazłam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie. Chodzi o to, że moja teściowa wymaga od swoich dzieci (i mnie) oraz od wnuczek zwracania się do siebie w formie 3. os. l.p.: „Niech mamusia (mama, babcia) powie (da, pokaże itp.)…” lub „Proszę powiedzieć (dać, pokazać itp.)…” zamiast „Mamusiu (mamo, babciu), powiedz (daj, pokaż itp.), proszę”. Teściowa pochodzi z Wilna, ukończyła filologię rosyjską i twierdzi, że takich form zwracania się do osób starszych od siebie nauczona została w rodzinnym domu, w związku z tym wymaga tego od nas. Ja, co prawda, nie jestem filologiem, ale ekonomistką, jednak zwracam uwagę na to, JAK mówię, i chcę, aby moje dziecko również wypowiadało się poprawnie. Formy podane wyżej drażnią mnie, wydają mi się nieco archaiczne i dlatego pytam: czy moja teściowa MA PRAWO (z punktu widzenia poprawności językowej) wymagać od nas używania wspomnianych form?
Z niecierpliwością będę oczekiwać odpowiedzi od Pana.
Załączam wyrazy szacunku,
Marta Piaskowska z Łodzi

Szanowni Państwo!

Coraz częściej w przypisach czy też w bibliografii spotykamy się z adresami internetowymi. W związku z tym mam pytanie, czy po adresie internetowym wymienionym w bibliografii stawiamy kropkę, czy też nie, bo – jak wiadomo – na końcu adresu internetowego kropka nie występuje. Na przykład:

1. Baginski Z., Do góry kilem, Warszawa 1976.

2. https://sjp.pwn.pl/.

3. Rylke A., W służbie okrętu, Gdynia 1967.

Pozdrawiam,

Ewa W.

1. Ułamki zwykłe

Odczytując ułamek zwykły, posługujemy się formułą „ile – których”. A zatem: siedemnaście czternastych, dwadzieścia pięć trzydziestych siódmych itp. Co w przypadku, gdy liczba w liczniku „kończy się” na 2, 3 lub 4, np. 22/15, 43/21, 64/42. Mówimy wszak dwie trzecie, trzy czwarte czy też cztery siódme (nie zaś dwa trzecich, trzy czwartych, cztery siódmych). Czy wobec tego poprawne formy to:

• dwadzieścia dwie piętnaste,
• czterdzieści trzy dwudzieste pierwsze,
• sześćdziesiąt cztery czterdzieste drugie

czy też

• dwadzieścia dwa piętnastych,
• czterdzieści trzy dwudziestych pierwszych,
• sześćdziesiąt cztery czterdziestych drugich.

2. Nierówności

x – 12 < 3

x odjąć dwanaście mniejszE od trzech, ale

x < 15

x mniejszE od piętnastu

czy

x mniejszY od piętnastu.

3. Nierówność z ułamkiem

3x < -5/12

trzy x mniejsze od minus pięciu podzielonych przez dwanaście

czy też

trzy x mniejsze od minus pięć podzielonego przez dwanaście.

3x < -1/12

trzy x mniejsze od minus jeden (jednego?) podzielonego przez dwanaście

4. Nierówność z sumą

5x < 23 + 11

pięć x mniejsze od dwudziestu trzech dodać jedenaście

czy też

pięć x mniejsze od dwadzieścia trzy dodać jedenaście

5. Przedziały

x należy do przedziału otwartego od minus dwie trzecie do nieskończoności

czy też

x należy do przedziału otwartego od minus dwóch trzecich do nieskończoności.

6. Zwrot:Nie pozostaje nam nic innego jak rozwiązać nierówność (rozwiązanie nierówności)?

7. Zwrot

Aby wyznaczyć iks, podzielmy…

Czy też

Aby wyznaczyć iksa, podzielmy…

8. Miary kątów

Chodzi o odmianę miar kątów.

25 stopni, ale

22, 23, 24 stopnie?

Czy w przypadku miar kończących się na 2, 3 lub 4 odmieniamy stopnie, a nie stopni.

Witam! Jak głosi reguła [82] ze słowników ortograficznych PWN, w nazwach różnego rodzaju budowli, ulic, placów itp. zapisujemy pierwszy wyraz małą literą, jeżeli jest on nazwą gatunkową obiektu. Mam w związku z tym dwie wątpliwości:
— Dlaczego, jak podają owe słowniki, należy pisać dużymi literami Stadion Śląski i Stadion Dziesięciolecia?
— Jak zapisać nazwę, w której członem gatunkowym wydają się być dwa początkowe wyrazy: cmentarz komunalny Północny, park leśny Bródno?
Tomasz Żuk